اثر هاله چیست؟
اثر هاله(Halo Effect) چیست؟ هرکسی در اوج، زیبا به نظر میرسد.
سیسکو، زمانی عزیزدردانهی اقتصاد مدرن بود. خبرنگاران اقتصادی به شکل مبالغهآمیزی راجعبه موفقیتهایش در هر زمینه حرف میزدند: فوقالعاده در خدمت به مشتری، استراتژی بینقص، استخدامهای ماهرانه، دارای فرهنگ شرکتی یگانه و یک مدیر کاریزماتیک.
در ماه مارس 2000، این شرکت باارزشترین شرکت دنیا بود. وقتی 2 سال بعد، ارزش سهام سیسکو هشتاد درصد سقوط کرد، خبرنگاران لحن خود را تغییر دادند. ناگهان از مزیتهای رقابتی شرکت به عنوان کمبودهای مخرب یاد میشد: ضعیف در خدمت به مشتری، استراتژی گیجکننده، استخدامهای بیدقت، فرهنگ شرکتی ضعیف و یک مدیر بیروح. همهی اینها در حالی بود که نه استراتژی عوض شده بود، نه مدیر؛ چیزی که پس از درهم شکستن شرکتهای داتکام تغییر کرده بود، تقاضا برای محصول سیسکو بود و شرکت اصلا تقصیری نداشت.
اثر هاله وقتی اتفاق میافتد که تنها یک جنبه از موضوعی ما را جذب کند و تصویر کلی ما از آن موضوع را تحت تاثیر قرار دهد. یک روانشناس، نزدیک به صد سال پیش، اثر هاله را کشف کرد. اینطور که:
یک ویژگی منفرد(مانند زیبایی، موقعیت اجتماعی یا ثروت) برداشتی مثبت یا منفی ایجاد میکند که تمام چیزهای دیگر را تحتالشعاع قرار میدهد.
زیبایی، بهترین مثال مطالعه شده است. پژوهشهای فراوانی نشان دادهاند که ما بهطور ناخودآگاه، افراد خوشسیما را دوستداشتنی، راستگو و باهوش در نظر میگیریم. افرادجذابتر همچنین در زندگی حرفهای خود نیز راحتترند!
اثر هالهای برای تبلیغات هم ابزار مناسبی شده است. فقط به تعداد افراد مشهوری که در تبلیغات تلویزیونی، بیلبوردها و مجلهها به ما لبخند میزنند نگاه کنید. اینکه چهچیزی راجر فدرر، تنیسباز حرفهای را کارشناس دستگاه قهوهساز میکند جای بحث دارد؛ نمونه مشابه در تبليغات ايرانى هم زياد هست.
اثر هاله، جلوی دیدن خصوصیتهای واقعی را میگیرد.
برای خنثی کردن این اثر، باید از ارزشهای ظاهری فراتر رفته و از برجستهترین ویژگیها فاکتور بگیرید. مسائل و افراد اطراف خود را عمیقتر بررسی کنید وگرنه در آینده نزدیک پشیمان خواهید شد!
(منبع: کتاب هنرشفاف اندیشیدن، نشر چشمه)